Bộ KH&CN đã triển khai thanh tra hành chính và phòng chống tham nhũng đối với 03 đơn vị trực thuộc Bộ từ kỳ trước chuyển sang . Ban hành 01 kết luận thanh tra đối với 01 đơn vị và đang tiếp tục hoàn thiện các thủ tục để kết luận 02 cuộc thanh tra còn lại. Qua thanh tra cho thấy: hầu hết các đơn vị đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ được giao, giúp phục vụ cho công tác chỉ đạo chung của Bộ. Tuy nhiên cách thức quản lý, điều hành của đơn vị chưa thật sự hiệu quả, một số nhiệm vụ chức năng được quy định tại Điều lệ tổ chức và hoạt động chưa được thực hiện tốt, công tác văn thư lưu trữ chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến một số nhiệm vụ chưa đạt được kết quả cao.
Công tác thanh tra chuyên ngành đã được các đơn vị có chức năng thanh tra thuộc Bộ (Thanh tra Bộ KH&CN, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng và Cục An toàn bức xạ, hạt nhân) đã tiến hành thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực: sở hữu công nghiệp (SHCN), an toàn bức xạ và KH&CN (lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ KH&CN) đối với 12 cơ sở và 02 nhiệm vụ KH&CN. Qua thanh tra đã phát hiện và xử lý 04 trường hợp vi phạm về SHCN, số tiền xử phạt 46,5 triệu đồng. Kết quả cụ thể như sau: Lĩnh vực SHCN: Thanh tra Bộ KH&CN đã tiến hành thanh tra và thực hiện việc xác minh theo đơn yêu cầu xử lý xâm phạm quyền SHCN và cạnh tranh không lành mạnh đối với 11 cơ sở kinh doanh. Qua thanh tra đã phát hiện 04 cơ sở vi phạm về kiểu dáng công nghiệp và tên miền, Thanh tra Bộ đã xử phạt cả 04 cơ sở nêu trên với số tiền phạt 46,5 triệu đồng; ban hành kết luận thanh tra đối với 03 cơ sở có hành vi cạnh tranh không lành mạnh về SHCN; Lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân: Cục An toàn bức xạ và hạt nhân đã tiến hành thanh tra đối với 01 cơ sở. Qua thanh tra đã phát hiện một số tồn tại trong việc đảm bảo yêu cầu chất lượng cho hoạt động an toàn bức xạ, việc thực hiện cung cấp thông tin, tài liệu cho đoàn thanh tra còn chậm trễ và đã yêu cầu cơ sở cần nghiêm túc thực hiện các quy định của nhà nước về an toàn bức xạ hạt nhân; Lĩnh vực KH&CN: Kết luận 02 cuộc thanh tra chuyên ngành KH&CN đối với 02 nhiệm vụ KH&CN: (i) Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học chế tạo phẩm Trichonderma và vi khuẩn mang petid tái tổ hợp phòng trứ nấm mốc Aspergillus flavus nhăm giảm thiểu độc tố Aflattoxin trên lạc (Kết luận số 59/KL-TTra ngày 04/02/2015); (ii) Nghiên cứu phát triển bền vững giống lúa Séng Cù tại tỉnh Lào Cai và Nghiên cứu các giải pháp công nghệ sinh học nhằm nâng cao năng suất, chất lượng chè an toàn tại tỉnh Yên Bái (Kết luận số 60/KL-TTra ngày 04/02/2015). Kết quả thanh tra đã cho thấy, hai nhiệm vụ đã cơ bản đạt được mục tiêu đề ra, tổ chức chủ trì và Chủ nhiệm đề tài đã thực hiện các quy định hiện hành trong việc quản lý, triển khai, nhiệm vụ; có đủ sản phẩm công nghệ theo thuyết minh; công tác quản lý đã thực hiện theo quy trình kiểm tra, theo dõi và hướng dẫn đôn đốc. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, thì cả hai nhiệm vụ đều có những tồn tại như: chi trả thuê khoán chuyên môn, công khai tài chính chưa được thực hiện theo quy định. Những vấn đề trên đều đã được Đoàn thanh tra yêu cầu các đơn vị chủ trì, tổ chức thực hiện sửa chữa, khắc phục và rút kinh nghiệm.
II. Công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo
2.1 Công tác tiếp công dân
Trong Quý 1 năm 2015, tại trụ sở Bộ KH&CN không có công dân trực tiếp đến khiếu nại, tố cáo và kiến nghị tại Bộ.
2.2 Công tác tiếp nhận và giải quyết đơn thư KN, TC
a) Tiếp nhận và giải quyết đơn khiếu nại
Tổng số đơn khiếu nại do Bộ KH&CN và các đơn vị trực thuộc Bộ nhận được là: 256 (trong đó có 252 đơn của Cục SHTT nhận, 01 đơn của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng của và 03 đơn khiếu nại của Bộ KH&CN).
- Thuộc thẩm quyền giải quyết: 122 (đơn đủ điều kiện thụ lý giải quyết)
- Đã giải quyết: 19 đơn
Trong đó: Chấp nhận cấp Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu theo Đơn quốc gia: 05 đơn; chấp nhận bảo hộ nhãn hiệu theo ĐKQT: 09 đơn; từ chối cấp Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu theo Đơn quốc gia: 01đơn; từ chối bảo hộ nhãn hiệu theo ĐKQT: 01 đơn; từ chối Cấp BĐQ SC: 03 đơn
- Số đơn khiếu nại đang xử lý: 103 đơn.
b) Tiếp nhận và giải quyết đơn yêu cầu xử lý xâm phạm quyền SHCN, kiến nghị, phản ánh
- Tổng số đơn nhận được: 21 đơn.
Trong đó: đơn yêu cầu xử lý xâm phạm quyền SHCN: 12; đơn đề nghị, kiến nghị: 09.
- Số đơn yêu cầu xử lý xâm phạm quyền SHCN đã được xử lý: 04 đơn.
- Số đơn còn lại: 17 đơn (do các bên đang cung cấp thêm các chứng cứ và giải trình).
III. Công tác phòng, chống tham nhũng:
1. Việc quán triệt, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách pháp luật về PCTN; công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện các quy định của pháp luật về PCTN
Bộ KH&CN tiếp tục quán triệt, thực hiện các quy định của pháp luật về PCTN, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong hoạt động của đơn vị, đặc biệt là trong các dịp lễ, Tết. Bộ KH&CN đã thực hiện tốt chỉ đạo của Chính phủ: không sử dụng ngân sách để mua sắm quà biếu, tiếp khách và sử dụng xe công sai quy định.
Công đoàn Bộ KH&CN đã tổ chức Lễ dâng hương tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đài tưởng niệm các Anh hùng Liệt sỹ, hoạt động này nhằm khơi dậy tinh thần uống nước nhớ nguồn và sự tích cực học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
2. Kết quả thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng
2.1. Thực hiện công khai minh bạch trong hoạt động của Bộ và các đơn vị trực thuộc
Bộ KH&CN đã thực hiện việc công khai, minh bạch trong hoạt động chung của Bộ, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm túc, tạo điều kiện tối đa cho người dân và doanh nghiệp khi đến liên hệ làm việc. Các thông tin liên quan đến hoạt động của Bộ và các đơn vị trực thuộc được đăng tải trên các báo, trang thông tin điện tử của Bộ và các trang thông tin điện tử của một số đơn vị trực thuộc Bộ, cụ thể:
- Bộ KH&CN thông báo công khai việc xét giao trực tiếp tổ chức và cá nhân chủ trì đề tài KH&CN cấp quốc gia để bắt đầu thực hiện từ năm 2015.
- Thông báo công khai việc thi tuyển công chức đối với 18 đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN.
- Tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ thực hiện nghiêm túc việc “công khai minh bạch” trong hoạt động của từng đơn vị theo điều 25 Luật phòng, chống tham nhũng.
Có thể thấy: Việc thực hiện công khai tư vấn xác định các nhiệm vụ KH&CN, tư vấn tuyển chọn tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ KH&CN theo những tiêu chí cụ thể, công khai tránh được tình trạng đánh giá theo cảm tính, thiếu khách quan, ngăn ngừa khả năng “xin - cho”, “chạy đề tài, dự án” trong hoạt động KH&CN.
Ngoài ra, Bộ KH&CN đã triển khai thực hiện kế hoạch Đề án tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCTN, Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng trong cán bộ, công chức, viên chức. Từ đó nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về PCTN của cán bộ, công chức, viên chức của Bộ.
2.2. Việc xây dựng, ban hành và thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn
Bộ KH&CN tiếp tục thực hiện tốt Quy chế thi đua, khen thưởng nhằm tiếp tục động viên, khuyến khích các cá nhân, tập thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Bộ KH&CN tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng các văn bản hướng dẫn cơ chế tài chính cho hoạt động KH&CN theo tinh thần của Luật KH&CN năm 2013. Đặc biệt, đang phối hợp tích cực với Bộ Tài chính để sửa đổi Thông tư liên tịch số 44/2007/TTLT-BTC-BKHCN ngày 7/5/2007 về Hướng dẫn định mức xây dựng và phân bổ dự toán kinh phí đối với các đề tài, dự án khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch năm 2016.
2.3. Việc xây dựng, thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức
Thực hiện các Quy định công khai thủ tục hành chính và thái độ, tác phong của cán bộ, công chức trong khi thi hành nhiệm vụ của Bộ KH&CN, trong thời gian qua, các cơ quan đơn vị và các cán bộ, công chức trực tiếp giải quyết các công việc cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện thực hiện tư vấn, đánh giá; thực hiện các thủ tục về sở hữu công nghiệp; công nhận khả năng kiểm định phương tiện đo; cấp đăng ký hoạt động KH&CN đã thực hiện nghiêm túc các Quy định này, có thái độ đúng mực trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
2.4. Việc chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức nhằm phòng ngừa tham nhũng
Thực hiện Nghị định số 158/2007/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ quy định danh mục các vị trí công tác và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với cán bộ, công chức, viên chức (được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 150/2013/NĐ-CP ngày 01/11/2013 của Chính phủ), Bộ KH&CN tiếp tục rà soát và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện việc chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức. Tuy nhiên do tính chất đặc thù của ngành, lĩnh vực do Bộ KH&CN quản lý (một số công việc đòi hỏi phải có sự chuyên sâu như những công việc liên quan đến bảo hộ và thực thi quyền sở hữu công nghiệp, năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ hạt nhân, công tác đánh giá, thẩm định các đề tài, dự án KH&CN chuyên ngành...). Nếu thực hiện việc chuyển đổi sẽ gây khó khăn cho trong việc bố trí nhân sự, nhiều đơn vị sẽ khó hoàn thành nhiệm vụ được giao (trong khi lực lực cán bộ làm trong những lĩnh vực này còn rất mỏng, các cán bộ mới tiếp cận rất khó thực hiện ngay được công việc). Do đó Bộ KH&CN đã rà soát và thực hiện việc chuyển đổi ở một số vị trí công việc phù hợp.
2.5. Việc thực hiện các quy định về minh bạch tài sản và thu nhập
Trong thời gian qua, công tác kê khai tài sản và thu nhập đối với cán bộ, công chức thuộc Bộ KH&CN đã hoàn thành theo đúng quy định. Bộ KH&CN đã hoàn thành việc kê khai tài sản đối với cán bộ, công chức, viên chức năm 2014. Tuy nhiên, còn một số ít trường hợp chưa đảm bảo yêu cầu về thời gian, do một số đơn vị có cán bộ thuộc đối tượng phải kê khai nhưng đang đi công tác, học tập ở nước ngoài, nên việc kê khai đối với số cán bộ này còn bị chậm.
2.6. Việc xem xét, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức đơn vị khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, đơn vị do mình quản lý, phụ trách
Bộ KH&CN chưa phải xem xét, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, đơn vị do mình quản lý, phụ trách (do chưa phải xử lý một vụ việc tham nhũng nào ở trong Bộ).
2.7. Thực hiện cải cách hành chính, đổi mới công nghệ quản lý
Bộ KH&CN đã thường xuyên rà soát thủ tục hành chính trong quá trình giải quyết các công việc có liên quan trực tiếp đến cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp nhằm bảo đảm tính pháp lý, hiệu quả, minh bạch trong giải quyết công việc hành chính của Bộ.
Hoạt động đổi mới công nghệ quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động, điều hành công việc đã được Bộ KH&CN và nhiều đơn vị trực thuộc Bộ thực hiện và đã phát huy có hiệu quả trong thời gian qua.
2.8. Việc cán bộ, công chức, viên chức nộp lại quà tặng
Bộ KH&CN tiếp tục quán triệt Quyết định số 64/2007/QĐ-TTg, ngày 10/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế về việc tặng quà, nhận quà và nộp lại quà tặng của cơ quan, tổ chức, đơn vị có sử dụng ngân sách nhà nước và của cán bộ, công chức, viên chức. Bộ KH&CN cũng đã chỉ đạo các đơn vị chức năng nghiêm túc thực hiện các quy định trong quản lý, sử dụng ngân sách, không sử dụng ngân sách để mua sắm quà biếu, tiếp khách và sử dụng xe công sai quy định. Bộ KH&CN chưa phát hiện trường hợp cán bộ, công chức, viên chức nhận quà sai quy định và không nộp lại quà tặng theo quy định của nhà nước.
2.9. Việc đổi mới phương thức thanh toán, trả lương qua tài khoản
Bộ KH&CN và các đơn vị trực tiếp thực hiện việc trả lương cho cán bộ, công chức, viên chức qua tài khoản, thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 20/2007/CT-TTg ngày 24/8/2007 “Về việc trả lương qua tài khoản cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách”.
3. Kết quả thanh tra, kiểm tra phát hiện, xử lý tham nhũng
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thanh tra, kiểm tra và giải quyết các đơn thư KN, TC liên quan đến tham nhũng đã được Bộ KH&CN thực hiện tốt. Cụ thể:
- Về thanh tra hành chính và thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng chống tham nhũng: Bộ KH&CN đã ban hành kết luận thanh tra hành chính và thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng đối với 01 đơn vị trực thuộc Bộ. Kết luận thanh tra cho thấy, đơn vị đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ được giao, giúp phục vụ cho công tác chỉ đạo chung của Bộ, tuy nhiên cách thức quản lý, điều hành của đơn vị chưa thật sự hiệu quả, một số nhiệm vụ chức năng được quy định tại Điều lệ tổ chức và hoạt động chưa được thực hiện tốt, công tác văn thư lưu trữ chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến một số nhiệm vụ chưa đạt được kết quả cao. Các kết luận, kiến nghị của Đoàn thanh tra đã được đơn vị nghiêm túc chấp hành.
- Về thanh tra đề tài, dự án: Kết luận 02 cuộc thanh tra chuyên ngành KH&CN đối với 02 nhiệm vụ KH&CN: (i) Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học chế tạo phẩm Trichonderma và vi khuẩn mang petid tái tổ hợp phòng trứ nấm mốc Aspergillus flavus nhăm giảm thiểu độc tố Aflattoxin trên lạc (Kết luận số 59/KL-TTra ngày 04/02/2015); (ii) Nghiên cứu phát triển bền vững giống lúa Séng Cù tại tỉnh Lào Cai và Nghiên cứu các giải pháp công nghệ sinh học nhằm nâng cao năng suất, chất lượng chè an toàn tại tỉnh Yên Bái (Kết luận số 60/KL-TTra ngày 04/02/2015). Qua thanh tra đã cho thấy, hai nhiệm vụ đã cơ bản đạt được mục tiêu đề ra, tổ chức chủ trì và Chủ nhiệm đề tài đã thực hiện các quy định hiện hành trong việc quản lý, triển khai, nhiệm vụ; có đủ sản phẩm công nghệ theo thuyết minh; công tác quản lý đã thực hiện theo quy trình kiểm tra, theo dõi và hướng dẫn đôn đốc. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, thì cả hai nhiệm vụ đều có những tồn tại như: chi trả thuê khoán chuyên môn, công khai tài chính chưa được thực hiện theo quy định. Những vấn đề trên đều đã được Đoàn thanh tra yêu cầu các đơn vị chủ trì, tổ chức thực hiện sửa chữa, khắc phục và rút kinh nghiệm.
Nhìn chung, công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong Quý I năm 2015 đã được Bộ KH&CN triển khai nghiêm túc, theo kế hoạch được phê duyệt và bám sát chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ.