Ký sự thăm Quần đảo Trường Sa

“…Đêm qua đêm, ngày qua ngày chúng tôi canh giữ biển đảo quê hương…”, “…Biển này là của ta, đảo này là của ta…”, “…Đảo là nhà, biển cả là quê hương…”, “…không sa đâu Trường Sa ơi…”. Đó là câu thơ, là lời ca tiếng hát mộc mạc, bình dị nhưng đối với chúng tôi, những người lần đầu tiên được đến thăm Quần đảo Trường Sa, lại cảm nhận nó thiêng liêng đến vô cùng. Trên con tầu Hải Quân mang số hiệu 571 hải trình từ Đảo Trường Sa Lớn đến Trường Sa Đông, đảo chìm Đá Tây, Núi Le, Tiên Nữ, An Bang, Nhà dàn DK1/9 Ba Kè… tôi suy nghĩ, cảm nhận về sự hy sinh của bao thế hệ người Việt Nam mới thiêng liêng, trân quý biết nhường nào.

Tôi rất vinh dự được là một trong 10 cán bộ của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) do đồng chí Đàm Bạch Dương, Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao làm Trưởng Đoàn, tham gia đoàn công tác với một số cơ quan, bộ, ngành, địa phương ra kiểm tra, thăm và động viên quân và dân trên đảo Trường Sa và Nhà dàn DK1. Đoàn công tác mang số hiệu số 12 năm 2017 do Quân chủng Hải quân tổ chức. Sau hành trình gần 44 tiếng đồng hồ từ điểm xuất phát cảng Cát Lái, Thành phố Hồ Chí Minh, đoàn chúng tôi có mặt tại đảo Trường Sa Lớn. Sáng sớm ngày 12/5/2017, từ khi tàu còn cách Đảo mấy hải lý, chúng tôi đã lên mạn tàu để nhìn ngắm hòn đảo thiêng liêng của Tổ quốc, tâm trạng ai cũng háo hức, mặt trời dần lên cao cũng là lúc con tàu Hải Quân 571 tiến dần đến cầu tàu của Đảo. Các chiến sĩ trên Đảo đang chờ và đón chúng tôi. Vừa đúng lúc này trời bắt đầu đổ cơn mưa, cơn mưa trên Đảo giữa biển trời mênh mông đến bất ngờ làm cho hoạt động đầu tiên của Đoàn là chào cờ, duyệt đội ngũ bị gián đoạn một vài phút.

Ngay dưới chân cột cờ và cột mốc chủ quyền Đảo Trường Sa, đoàn công tác xếp thành các khối chỉnh tề cùng với quân và dân trên đảo nghiêm trang dưới lá Quốc kỳ và Cột mốc chủ quyền thiêng liêng. Sau lời hô chào cờ của đồng chí Đảo trưởng, tất cả mọi người hát vang bài Tiến quân ca hùng tráng. Điều làm cảm xúc dâng trào nhất là khi đồng chí trưởng phân khu chiến đấu của đảo lên đọc 10 lời thề cuả người chiến sỹ hải quân nhân dân Việt Nam với Đảng, với Tổ quốc và đến thắp hương tưởng nhớ các liệt sĩ tại Đài liệt sĩ trên Đảo.

Qua báo cáo của đồng chí Trung tá Trịnh Công Lý, Đảo trưởng kiêm chủ tịch UBND thị trấn Trường Sa với Đoàn công tác, anh cho biết với diện tích khoảng hơn 50 ha, Trường Sa Lớn là một đảo nổi lớn thuộc Quần đảo, khi thủy triều xuống thấp nhất, Đảo cũng chỉ cao hơn mặt nước biển khoảng hơn 2m. Những năm gần đây được Đảng, Nhà nước và Quân đội quan tâm, đời sống của quân và dân trên đảo Trường Sa đã được cải thiện đáng kể. Trên Đảo có nhà khách, trường học, trạm xá, khu tăng gia sản xuất, các khu chơi thể thao, rèn luyện sức khỏe và thao trường huấn luyện… Môi trường của Đảo tương đối xanh tươi với những hàng cây bàng vuông, phong ba, cây trà xanh mát…

Đợt công tác này, tôi là người may mắn vì khi lên Đảo gặp được người quen là đồng chí Tuấn cán bộ của Viện Ứng dụng công nghệ, Bộ KH&CN đang công tác tại Đảo đưa đi thăm các địa điểm chính của Đảo. Điểm đầu tiên là khu vực trường học của con em các hộ dân trên Đảo, chúng tôi đến đúng giờ học của các cháu. Có hai lớp học cạnh nhau, một lớp mầm non cho 5 cháu và một lớp có 6 cháu đang học. Tôi thấy ngạc nhiên vì lớp học có hai cái bảng quay về hai phía nhưng có một người thầy giáo trẻ đang dạy. Anh Tuấn giới thiệu đây là lớp học đặc biệt, 6 cháu đang theo học 3 lớp 1, 2 và 3. Người thầy giáo dạy tất cả các lớp này. Ở đây các cháu chỉ học đến hết lớp 5 sau đó trở lại đất liền học tiếp. Anh Tuấn đang giới thiệu thì hai lớp đến giờ ra chơi. Tận dụng cơ hội tôi xin được chụp ảnh cùng các cháu nhưng phải dỗ mãi các cháu mới chịu. Gặp các cháu ở đây, chứng kiến cảnh học tập chung thầy, chung lớp và còn thiếu thốn nhiều thứ chúng tôi thấy dường như mình phải có trách nhiệm hơn với các cháu, những người sẽ tiếp bước cha anh gìn giữ vùng biển đảo thiêng liêng này trong tương lai.

Khu vực Trạm xá của Đảo được nhà nước và một số tổ chức cá nhân đầu tư, hỗ trợ những máy móc khám chữa bệnh tối thiểu cho quân dân trên Đảo. Khu vực chăn nuôi tăng gia sản xuất có đủ cả lợn, gà, ngan, vịt, chó… vườn rau xanh với nhiều loại từ dền, muống, mồng tơi, ớt, hành, tỏi, sả và các loại rau thơm… trồng trên những chậu, thùng, giỏ đất được che chắn rất cẩn thận để tránh cái mặn của sóng và gió biển.

Anh Tuấn nói, nhiệm vụ chính của anh trong đợt công tác này là mang công nghệ xử lý môi trường chăn nuôi của Viện Ứng dụng công nghệ ra để giúp Đảo xử lý chất thải khu chăn nuôi tập trung và công nghệ trồng rau thủy canh cho các đảo chìm và các nhà dàn DK. Hai công nghệ này được các anh cán bộ của Đảo nói đang phát huy hiệu quả rất tốt. Khu chăn nuôi đã không còn mùi hôi thối nữa. Mô hình trồng rau thủy canh đã có những ngọn rau muống đang lên rất tốt. Khi công nghệ trồng rau này thử nghiệm thành công ở đảo Trường Sa Lớn sẽ mang đến các đảo chìm và Nhà dàn để trồng tận dụng ở tất cả những nơi khuất gió, sóng như gầm cầu thang, góc nhà… Hy vọng sẽ góp phần cung cấp rau xanh cho các đảo một cách chủ động hơn. Chúng tôi, những cán bộ của Bộ KH&CN mong muốn các công nghệ này sẽ nhanh chóng thử nghiệm thành công để nhân rộng cho các đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Chương trình của Đoàn công tác đến kiểm tra, thăm và động viên quân dân trên một số đảo chìm. So với các đảo nổi, đảo chìm có điều kiện sống, sinh hoạt khó khăn hơn rất nhiều. Tàu không thể vào được Đảo mà phải đi xuồng từ tàu vào đảo. Ở các đảo chìm, Đoàn đến như Đảo Đá Tây, Núi Le, Tiên Nữ, Nhà dàn DK1 gần như không có cây xanh. Đảo Đá Tây đang được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đầu tư xây dựng một âu tàu, hậu cần nghề cá tương đối hiện đại, có thể cung cấp hàng trăm tấn đá lạnh, xăng dầu, dịch vụ khác cho ngư dân vươn khơi, bám biển. Tại các đảo, Đoàn tổ chức nhiều hoạt động như gặp gỡ, tặng quà, biểu diễn văn nghệ phục vụ quân dân trên đảo và một số sự kiện khác. Do vậy, thời gian khoảng 2-3 tiếng đồng hồ dành cho đoàn ở mỗi đảo là quá ít ỏi. Chia tay các chiến sĩ ở mỗi đảo để trở lại tàu tiếp tục hành trình, mọi thành viên trong Đoàn ai nấy đều bịn rịn, lưu luyến. Các chiến sĩ của đảo đứng thành hàng nghiêm trang trên cầu tàu hát vang nhiều bài hát truyền thống về biển đảo quê hương. Mọi người cả trên tàu, cả dưới đảo đều hô vang “Trường Sa vì cả nước, cả nước vì Trường Sa”, “Chúng Tôi yêu các chiến sĩ Trường Sa”, “Trường Sa luôn trong trái tim tôi”… Tàu đã đi khá xa đảo chúng tôi vẫn thấy các chiến sĩ đứng vẫy tay chào, và chúng tôi ai cũng đứng trên boong tàu ngắm nhìn từng hòn đảo tươi đẹp, nơi có các chiến sĩ ngày đêm canh giữ, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo và thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc. Cảm xúc của mỗi người lần nữa tiếp tục trào dâng.

Một số hình ảnh của Đoàn công tác tại Đảo Trường Sa: