Ảnh chụp Thiên hà Tiên nữ, thiên hà gần chúng ta nhất, một trong những bức ảnh đầu tiên được chụp bởi kính thiên văn tại Đài Thiên văn Hoà Lạc sau khi việc lắp đặt hoàn thành
Giống như Đài thiên văn Nha Trang, Đài Thiên văn tại Hà Nội bao gồm một kính thiên văn quang học có đường kính 0,5 m do Công ty Marcon, một công ty nổi tiếng của Ý về cơ khí chính xác, thiết kế và chế tạo. Kính thiên văn đặt tại Đài có cấu trúc dẫn động đồng bộ với mái vòm điều khiển tự động, được trang bị một máy ghi nhận hình ảnh chuyên dụng và một bộ phân tích phổ chất lượng cao.
Một số nghiên cứu có thể được thực hiện với kính và thiết bị đi kèm gồm: quan sát sao biến quang, từ đó có thể nghiên cứu tính chất của khí quyển; đo phổ vạch từ các ngôi sao để thu thông tin về loại sao, tốc độ quay và độ lớn từ trường trên bề mặt sao; đo vận tốc xuyên tâm của sao chủ để tìm kiếm ngoại hành tinh; đo tốc độ quay của một số hành tinh; nghiên cứu hình thái của các thiên hà; tìm kiếm thiên thể gần Trái đất, tìm kiếm siêu tân tinh, hay phát xạ quang đi kèm với những bùng phát vô tuyến nhanh, v.v..
Đài thiên văn gồm một nhà chiếu hình vũ trụ 100 chỗ ngồi với đường kính 12m được thiết kế với màn hình dạng mái vòm, lớn hơn nhà chiếu hình vũ trụ ở Nha Trang (60 chỗ ngồi). Những hình ảnh cũng như những thước phim được trình chiếu lên màn hình vòm này bởi hệ thống 6 máy chiếu độ phân giải cao tạo hiệu ứng 3D, mang đến trải nghiệm chân thực về không gian-vũ trụ và các vì sao.
Nhà chiếu hình cũng là công cụ cung cấp hiểu biết và kiến thức về thiên văn, sử dụng hình ảnh trực quan để giải thích chuyển động của các vật thể trên trời và nhiều hiện tượng thiên văn lý thú.
“Khi đưa vào hoạt động, khách tham quan sẽ được xem những bộ phim về lịch sử hình thành vũ trụ một cách chân thực, ấn tượng với nhà chiếu hình vũ trụ, được tham quan và chứng kiến sự vận hành của kính thiên văn đường kính 0,5 mét lớn nhất tại Việt Nam hiện nay”, PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam khẳng định.
Vận hành và chụp ảnh với kính thiên văn tại Đài Thiên văn Hoà Lạc. Nguồn: Trung tâm Vũ Trụ Việt Nam.
Hiện Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đang xây dựng chương trình phổ biến kiến thức cho học sinh từ trung học cơ sở đến phổ thông trung học, để khi đến tham quan, các em sẽ được trải nghiệm, tiếp thu các kiến thức lý thú và phù hợp về khoa học vũ trụ và thiên văn. Đây là sự khởi đầu quan trọng để thế hệ trẻ hiểu về khoa học vũ trụ và hình thành niềm đam mê với lĩnh vực này.
Trước đó, đài thiên văn Nha Trang có nhiệm vụ thực hiện nghiên cứu cơ bản về vật lý thiên văn quang học và phổ biến kiến thức về khoa học vũ trụ tới cộng đồng; hỗ trợ đào tạo, giảng dạy và nâng cao chất lượng nhân lực trong lĩnh vực vật lý thiên văn và vũ trụ; hợp tác nghiên cứu với các nhóm nghiên cứu cùng lĩnh vực ở trong và ngoài nước cũng đã được hoàn thiện và tiến hành ban giao kỹ thuật vào cuối năm 2017.