Ông Dương Xuân Huyên phát biểu chào mừng Hội nghị
Tham dự Hội nghị có Ông Dương Xuân Huyên - Phó Chủ tịch thường trực tỉnh Lạng Sơn, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Công viên địa chất toàn cầu tỉnh Lạng Sơn; Ông Nguyễn Phúc Hà, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng Công viên đại chất toàn cầu tỉnh Lạng Sơn; Đại diện Tiểu ban Khoa học Tự nhiên, Bộ Khoa học và Công nghệ; Đại diện Uỷ ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; TS. Trịnh Hải Sơn, Trưởng Tiểu ban chuyên môn về công viên địa chất toàn của Việt Nam; Ông Trần Mỹ Dũng - Phó Cục Trưởng Cục Địa chất, Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bà Khúc Thị Thoi, Phó Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Đắk Nông, Phó Giám đốc Ban Quản lý Công viên địa chất Đắk Nông; Lãnh đạo các sở ban ngành của địa phương, Đại diện 03 Ban quản lý Geopark Việt Nam (Non Nước - Cao Bằng, Cao nguyên đá Đồng Văn và Đắk Nông) và các doanh nghiệp quan tâm tới lĩnh vực công viên địa chất cùng đông đảo các nhà khoa học.
Năm 2023 là giai đoạn khó khăn sau đại dịch Covid19, tuy nhiên Tiểu ban Chuyên môn CVĐC toàn cầu của Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu hoạt động đáng ghi nhận khi phối hợp, hỗ trợ với các địa phương trong công tác chuẩn bị hồ sơ đề nghị công nhận di sản địa chất, bảo tồn và quản lý di sản địa chất; xây dựng báo cáo định kỳ, báo cáo tái thẩm định khu di sản địa chất theo quy định UNESCO; hỗ trợ các địa phương trong việc nâng cao nhận thức về ý nghĩa của các chương trình, hoạt động của mạng lưới CVĐC toàn cầu của UNESCO và mạng lưới CVĐC toàn cầu khu vực Châu Á Thái Bình Dương; xây dựng các mô hình sinh kế bền vững; lan toả sự tham gia của cộng đồng, thanh thiếu niên và các nhà khoa học trong hoạt động của mạng lưới CVĐC; hỗ trợ và phối hợp thực hiện các dự án trong và ngoài nước, thực hiện các hoạt động giáo dục môi trường, nâng cao nhận thức và tham gia các diễn đàn và sự kiện quốc tế. Việt Nam đã được công nhận 03 Công viên địa chất có những đóng góp hiệu quả vào sự nghiệp phát triển bền vững của địa phương.
Tại Hội nghị là sự kiện gặp gỡ, trao đổi, thảo luận định kỳ thường xuyên của thành viên Tiểu ban chuyên môn về Công viên địa chất toàn cầu Việt Nam. Hội nghị đã thông qua báo cáo kết quả công tác của Tiểu ban 6 tháng đầu năm, phương hướng nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2023 và định hướng các hoạt động năm 2024; Phát biểu thảo luận của Đại biểu đại diện các Ban Quản lý Công viên địa chất toàn cầu UNESCO tại Việt Nam (Cao nguyên đá Đồng Văn, Non nước Cao Bằng, Đắk Nông) và Ban Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn. Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng và phát triển Công viên địa chất, quá trình hoàn thiện Hồ sơ trình UNESCO công nhận Công viên địa chất toàn cầu tại các địa phương… thông qua Hội nghị các Đại biểu được nhận thức rõ hơn về các giá trị di sản địa chất gắn với tri thức địa phương; chia sẻ sự phong phú của giá trị di sản địa chất gắn với môi trường sống không chỉ ở môi trường tự nhiên nguyên sơ mà còn về văn hóa, lịch sử, tri thức địa phương và truyền thống; kết nối với mạng lưới các CVĐC của Việt Nam và khu vực.
Đánh giá hoạt động năm 2023
- Bộ KHCN đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Quốc gia UNESCO và Geopark Việt Nam tiếp tục hỗ trợ cho các CVĐC của Việt Nam. Đến nay, các CVĐC của Việt Nam đã triển khai các nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến giá trị di sản địa chất gắn với tri thức địa phương, bảo tồn đa dạng sinh học gắn liền với phát triển kinh tế xã hội như mô hình sinh kế bền vững dựa vào các di sản địa chất, du lịch sinh thái, bảo tồn văn hóa, xây dựng nhãn sinh thái, mô hình sinh kế bền vững cho người dân,... góp phần vào phát triển bền vững cho địa phương. Các nhà khoa học trong lĩnh vực tự nhiên đã phối hợp liên ngành với các nhà khoa học trong lĩnh vực xã hội, văn hóa, dân tộc, du lịch,... để tìm ra những mô hình phát triển bền vững.
- Nghiên cứu khoa học được triển khai mạnh tại mạng lưới CVĐC của Việt Nam. Nội dung nghiên cứu đa dạng như nghiên cứu các giá trị địa chất, kiến thức địa phương, loài sinh vật, đa dạng sinh học, bảo tồn văn hóa - lịch sử, nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật trong phát triển sinh kế, nghiên cứu phát triển du lịch,...
- Một trong những bài học kinh nghiệm quan trọng nhất cho tất cả các CVĐC là sự quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện giúp đỡ từ các UBND tỉnh, thành phố trực tiếp quản lý, đây là điều kiện tiên quyết và quan trọng nhất đảm bảo cho sự thành công của mạng lưới CVĐC của Việt Nam.
Phương hướng hoạt động năm 2024 thực hiện Kế hoạch và những năm tiếp theo
- Tiếp tục thực hiện các khuyến nghị của UNESCO về công tác xây dựng và phát triển Công viên địa chất toàn cầu, trong đó có tiêu chí “tăng cường quan hệ hợp tác, trao đổi với mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu trong nước, khu vực và quốc tế”;
- Đẩy mạnh hoạt động cùng chuyên gia tư vấn quốc tế, các cơ quan nghiên cứu trong nước hỗ trợ CVĐCTC Đắc Nông nghiên cứu xác định thêm các giá trị địa chất mang tầm quốc tế, quốc gia bổ sung hồ sơ phục vụ tái thẩm định lần thứ nhất vào năm 2024;
- Phối hợp tư vấn xây dựng, đánh giá, hoàn chỉnh Hồ sơ trình UNESCO công nhận CVĐCTC Lạng Sơn và triển khai công tác chuẩn bị đón đoàn thẩm định của UNESCO;
- Tiếp tục quan tâm hướng dẫn địa phương trong công tác quản lý, bảo tồn các điểm di sản địa chất trong vùng CVĐC theo các tiêu chí của UNESCO;
- Triển khai việc thực hiện Kế hoạch hành động quảng bá những bài học thành công mạng lưới CVĐC của Việt Nam. Các nhiệm vụ nghiên cứu triển khai theo các chủ đề về di sản và hệ thống di sản địa chất, sức khỏe hệ sinh thái, quản trị (Governance), giáo dục vì phát triển bền vững. Các đề tài nghiên cứu sẽ là chìa khóa cho hoạt động của mạng lưới CVĐC trong quá trình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và phát triển bền vững của đất nước.
Các Đại biểu tham gia hội nghị.
Bộ KH&CN với vai trò là Trưởng Tiểu ban Khoa học Tự nhiên sẽ tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Geopark Việt Nam cũng như mạng lưới CVĐC của Việt Nam thực hiện các chiến lược và chương trình hành động của UNESCO, hướng tới thực hiện và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc./.