Đánh giá rủi ro nguồn nước theo tiếp cận kết hợp "từ trên xuống" và "từ dưới lên"

Đây là nhiệm vụ được Bộ KH&CN phê duyệt, do TS. Trần Văn Trà làm chủ nhiệm; Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường là Cơ quan chủ trì. Đề tài thực hiện từ tháng 10/2021 đến tháng 3/2024 với các mục tiêu chính là: (1) Xây dựng được phương pháp luận theo hướng tiếp cận kết hợp "từ trên xuống" và "từ dưới lên" đánh giá rủi ro nguồn nước do thay đổi chế độ thủy văn dưới tác động của thay đổi khu vực và toàn cầu; (2) Đánh giá được mức độ rủi ro nguồn nước, đề xuất các giải pháp giảm nhẹ rủi ro do thay đổi chế độ thủy văn dưới tác động của thay đổi khu vực và toàn cầu cho lưu vực sông được lựa chọn; (3) Xây dựng được quy trình công nghệ đánh giá rủi ro nguồn nước và các giải pháp tổng thể nhằm thích ứng với những thay đổi khu vực và toàn cầu cho lưu vực sông được lựa chọn.

Báo cáo tại Phiên họp, TS. Trần Văn Trà cho biết, các nghiên cứu liên quan đến tài nguyên nước, đặc biệt là nghiên cứu đánh giá rủi ro nguồn nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu và phát triển lưu vực thường được tiếp cận theo hai hướng "từ trên xuống" và "từ dưới lên". Mỗi hướng tiếp cận có ưu điểm và nhược điểm riêng và được sử dụng linh hoạt trong quy hoạch tổng hợp tài nguyên nước. Đây là hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực quản lý tổng hợp tài nguyên nước cũng như quản lý rủi ro liên quan đến nguồn nước.

TS. Trần Văn Trà thay mặt nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt các nội dung nghiên cứu và kết quả của nhiệm vụ.

Sau 30 tháng triển khai thực hiện, nhiệm vụ đã thu được những kết quả đáng ghi nhận như: (1) Đề xuất phương pháp luận và khung đánh giá rủi ro nguồn nước do thay đổi chế độ thủy văn theo cách tiếp cận kết hợp “từ trên xuống” và “từ dưới lên”; (2) Kết quả đánh giá rủi ro nguồn nước do thay đổi chế độ thủy văn dưới tác động của thay đổi khu vực và toàn cầu cho lưu vực sông Ba; (3) Bộ dữ liệu, công cụ mô hình thủy văn, thủy lực, cân bằng nước phục vụ tính toán rủi ro nguồn nước cho lưu vực sông Ba; (4) Đề xuất các giải pháp đối với lưu vực sông Ba nhằm giảm nhẹ rủi ro nguồn nước do thay đổi khu vực và toàn cầu; (5) Quy trình công nghệ đánh giá rủi ro nguồn nước và các giải pháp tổng thể nhằm thích ứng với những thay đổi chế độ thủy văn dưới tác động của  thay đổi khu vực và toàn cầu cho lưu vực sông Ba. Trong quá trình thực hiện Nhiệm vụ, có 02 công trình khoa học được công bố trên tạp chí quốc tế thuộc danh mục ISI; 02 công bố trên tạp chí chuyên ngành quốc gia. Nhiệm vụ cũng đã tham gia đào tạo 02 nghiên cứu sinh và 01 thạc sĩ.

Sản phẩm của đề tài khi được áp dụng có thể cung cấp các thông tin để xác định phương án tối ưu phát triển kinh tế - xã hội trên lưu vực đảm bảo an ninh nguồn nước dưới tác động của sự thay đổi toàn cầu cũng như sự thay đổi các đặc trưng của lưu vực. Bên cạnh đó, nhiệm vụ cũng đã góp phần nâng cao năng lực KH&CN của đội ngũ cán bộ tham gia đề tài, hỗ trợ đào tạo theo một hướng nghiên cứu mới.

Hội đồng đánh giá nghiệm thu cấp quốc gia.

Các thành viên Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao những đóng góp của Chủ nhiệm và Cơ quản chủ trì. Với kết quả đạt được, Hội đồng nhất trí nghiệm thu đề tài mức "Đạt". Đồng thời, yêu cầu nhóm nghiên cứu tiếp thu các nội dung góp ý và chỉnh sửa phù hợp, hoàn thiện hồ sơ trình Bộ KH&CN quyết định công nhận kết quả của nhiệm vụ.